Wydobycie węgla w Polsce spada sukcesywnie już od 40 lat. Przez ten czas wiele rządowych prognoz zakładało, że uda się ten proces zatrzymać, jednak jak się okazuje, były to niecelne przewidywania. W naszym kraju zasoby węgla kurczą się z każdym rokiem, a kopalnie stają w obliczu wydobywania go z coraz głębszych pokładów. Taka praktyka jest nie tylko o wiele bardziej niebezpieczna, ale również nieopłacalna dla przedsiębiorstw górniczych.
Mówiąc o tym, jak nierentowne jest wydobycie węgla w Polsce, warto przyjrzeć się mu z perspektywy branży. Od stycznia do listopada 2019 roku zanotowała ona wynoszące prawie pół miliarda złotych straty. Głównym powodem, dla którego kopalnie stają się niedochodowe, są przede wszystkim rosnące koszty wydobycia i zatrudnienia, a ponadto duża konkurencja ze strony zagranicznego węgla.
Prognozy na najbliższe lata
Obserwując, jak efektywnie odchodzi się od kamiennego węgla w Europie, tylko kwestią czasu jest to, że stanie się on kompletnie zbędnym surowcem. Jest to praktyka ukierunkowana przede wszystkim na zapobieganie zmianom klimatu, a zaangażowanie w nią innych nacji widać, chociażby w tym, że coraz więcej państw nie dotuje wydobywania węgla. Jeśli chodzi o Polskę, przewidywania prezentują się tak, że w ciągu najbliższych 20 lat wydobycie spadnie o około 35% – w związku z tym w 2040 roku może ono wynosić już tylko 40 mln ton. Jak wiadomo, rzeczywistość rysuje zwykle zgoła inne scenariusze, dlatego należy przygotować się na to, że finalnie wydobycie będzie jeszcze mniejsze. Jeżeli trend spadkowy z ostatnich 30 lat będzie się utrzymywał, być może w 2040 roku zostaną zamknięte ostatnie kopalnie węgla w Polsce.
Nowe kopalnie węglowe za granicą?
Choć walka ze zmianami klimatu jest dziś na ustach wielu polityków, transformacja energetyczna nie zawsze idzie w kierunku OZE. Doskonałym przykładem są tutaj powstałe w różnych europejskich krajach kopalnie węgla, np. głębinowa w Wielkiej Brytani czy też funkcjonująca w Niemczech od 2020 roku elektrownia węglowa Dattlen 4.
Powody, dla których Anglicy zdecydowali się na otwarcie kopalni głębinowej, są ściśle związane z krajową produkcją stali. Z kolei Niemcy wychodzą z założenia, że nowa elektrownia jest nie tylko nowoczesna, ale również niskoemisyjna, przez co nie stoi w sprzeczności z założeniami na temat neutralności klimatycznej.
Czy węgiel jest więc surowcem, bez którego nie można sobie wyobrazić współczesnego świata? Najbliższe lata z pewnością pokażą, jak istotna jest jego rola zarówno w polskim, jak i zagranicznym miksie energetycznym.
