
Węgiel kamienny i brunatny wciąż znajdują zastosowanie w elektrowniach, ciepłowniach, gospodarstwach domowych oraz w przemyśle do celów grzewczych. Gdzie wydobywa się najwięcej węgla? Jakie czynniki geologiczne determinują obecność złóż?
Państwa produkujące najwięcej węgla
Produkcja węgla koncentruje się w kilku regionach na świecie. Do największych producentów należą:
- Chiny – niekwestionowany lider w produkcji węgla, odpowiedzialny za ponad 50% globalnej produkcji. Chiny mają bogate złoża węgla kamiennego, szczególnie w prowincjach Shanxi, Shaanxi i Mongolia Wewnętrzna;
- Indie – drugi co do wielkości producent węgla, z dużymi złożami w regionach Jharkhand, Odisha oraz Chhattisgarh;
- Stany Zjednoczone – największymi regionami wydobycia są tam Appalachy, Wyoming (złoża węgla Powder River Basin) oraz Illinois,
- Australia – eksportuje węgiel kamienny i brunatny, głównie do Azji. Najważniejsze złoża znajdują się w Queensland oraz Nowej Południowej Walii;
- Rosja – kluczowe obszary wydobycia to Syberia, Kuzbass oraz Daleki Wschód.
Kolejne pozycje w rankingu zajmują Indonezja, RPA, Kazachstan, Kolumbia, Niemcy, Turcja, Polska, Ukraina i Wietnam. Ogólnie rzecz biorąc, największe złoża węgla znajdują się na kontynencie azjatyckim. Znacznie mniejsze wydobycie, ale wciąż dające ogromne ilości surowca, zapewnia Ameryka Północna i Europa. Pozostałe kontynenty pod tym względem mają nieco gorsze warunki geologiczne, ale za to oferują inne cenne minerały, np. złoto albo ropę naftową.
Geologiczne determinanty występowania złóż węgla
Złoża węgla powstawały w wyniku przemian materii organicznej w warunkach braku dostępu powietrza, wysokiego ciśnienia i temperatury. Brak powietrza wynikał z osadzania się materii organicznej w bagnach, torfowiskach oraz innych wilgotnych środowiskach o ograniczonej cyrkulacji tlenu. Temperatura podczas procesu karbonizacji osiągała wartości od 50 do 200°C, a ciśnienie wzrastało wraz z osadzaniem się kolejnych warstw skał nad organicznymi pokładami, sięgając kilku megapaskali.
Decydującymi czynnikami geologicznymi są:
- obecność osadów z okresu karbonu – era ta była szczególnie sprzyjająca powstawaniu lasów, których szczątki tworzyły pokłady torfu, a następnie węgla,
- warunki tektoniczne – w regionach, gdzie formowały się zapadliska, zachodziło gromadzenie się materii organicznej,
- obecność sprzyjających warstw skalnych – węgiel występuje często w połączeniu z warstwami ilastymi i piaskowcowymi, które chroniły pokłady przed erozją.
Polska na tle światowej produkcji węgla
Polska jest jednym z największych producentów węgla w Europie, szczególnie w zakresie węgla kamiennego. Największe regiony wydobycia to Górny Śląsk, Zagłębie Lubelskie oraz Bełchatów (w przypadku węgla brunatnego). Według danych światowych Polska zajmuje 12. miejsce w rankingu największych producentów węgla, z roczną produkcją na poziomie około 55-60 milionów ton. W Europie Polska jest liderem w produkcji węgla kamiennego, choć jego znaczenie maleje w obliczu polityki klimatycznej UE i przechodzenia na odnawialne źródła energii.
Sprawdź ofertę naszego składu opału pod Wrocławiem, gdzie zaopatrzysz się w różne rodzaje węgla, w tym orzech, kostkę czy ekogroszek. Posiadamy też w sprzedaży ekologiczny pellet drzewny, a także nowoczesne, automatyczne piece z podajnikiem o wysokiej efektywności.